Yaşam mücadelesiyle çok genç yaşında tanışan Orhan Kemal yüreğinde iz bırakan her şeyi edebiyata aktardı. Yaşadıkları tanık olup gözlemledikleri kaleminin ucunda bir öyküye bir romana bir oyuna veya şiire dönüştü. Son derece yalın bir dille ama usta bir ressamın fırçasıyla çizer gibi anlattı hayatı. Ancak acıları çaresizlikleri yoksulluğu anlatırken bile satırlarının arasında hep yaşama sevinci hep umut vardı.
'Cemile' de Orhan Kemal'in hayatından satırlara taşan bir roman. Arka planında 1934 Adana'sındaki yoksul bir işçi mahallesinin ve işçilerin ekmek parası için verdiği mücadelenin anlatıldığı; güzel Boşnak kızı işçi Cemile ile 24 lira 95 kuruş aylığa mahkûm Kâtip Necati'nin aşk öyküsü. Orhan Kemal kahramanlarını ve yaşadıkları çevreyi o kendine özgü gerçekçiliğiyle resmederken yaşanan onca yoksulluğun yanında düşmanlıklara ilkesizliğe toplumun duyarsızlığına karşı insanları ayakta tutan dayanışma ve dostluk bağlarının gücünü vurguluyor.